Adres: Stinsenwei 16, 8571 RJ Harich
   
Monumentnummer:15924
Bouwjaar Toren:deels uit de 12e eeuw
Opbouw Toren:onderste deel van tufsteen, de met bakstenen gemetselde spits is mogelijk van 1603
Dakvorm:ingesnoerde spits
Dakbedekking:baksteen
Gietjaar Klokken:1682 en 1683
Gegoten door:Petrus Overney te Leeuwarden
Materiaal klokkenstoel:Hout
Diameter Klokken:81 cm (1682) en 96 cm (1683)
Gewicht Klokken:370 en 580 kg
Luidsysteem:Krukas, met de hand geluid
Wordt geluid bij:Kerkdiensten, uitvaarten, nationale en plaatselijke festiviteiten
Eigenaar:Stichting BRM
Herbouwwaarde:€ 1.839.000
Kadastrale gegevens:Balk L 1672/1673
RD-Coordinaten:166883 546175

Geschiedenis

Geplaatst 22 december 2024

In 2009 is er een bouwhistorisch onderzoek verricht naar de toren en klokkenstoel. Mocht u hier kennis van willen nemen dan kan dat via: Bouwhistorisch Onderzoek Harich klokkenstoel & Toren De Waard 2009

 

Geplaatst 19 juni 2024

In 2023 is de niet evenwichtige ophanging een luidklok verholpen; Eerder in februari 2022 ontstond er stormschade aan de wijzerplaat. In samenspraak met en naar wens van de gemeenschap Harich is het herstel van de schade aan de wijzerplaat gecombineerd met het aanbrengen van wijzerplaatverlichting, geeffectueerd in 2023.

Wijzerplaat Harich verlicht

De wijzerplaat van de toren van Harich krijgt verlichting. Op foto van links naar rechts; Jelle Dijkstra, bestuur BRM-DFM en Meindert de Vries, koster.

Geplaatst 12 september 2023

In 2014 heeft een grote restauratie plaatsgevonden van het interieur van de toren. In 2021 is incidenteel onderhoud gedaan.
Voor de komende jaren wordt onderhoudswerk van enige omvang voorzien in hoofdzaak van de buitengevels, daken. De onderhoudstoestand van de toren is redelijk / goed. Er zijn toenemende zorgen over de vochthuishouding in de gemetselde toren.
Het bestuur doet onderzoek naar mogelijke oplossingen voor het probleem dat kon ontstaan door het in vroegere jaren verwijderen van de leibedekking; uitgevoerd om de monumentale waarde van dit rijksmonumenten te herstellen naar de oorsprong / het bouwen van dit object. Een al meerdere jaren geconstateerd probleem van een luidklok c.q. de onderdeel uitmakende luidas, blijkt bij nadere analyse inspectie dat het probleem een niet evenwichtige ophanging van de luidklok betreft; dit wordt zo spoedig mogelijk verholpen.
In februari 2022 werd de toren getroffen door een zware storm waardoor schade aan de wijzerplaat /-wijzers ontstond. In samenspraak met de gemeenschap van Harich wordt het nog lopende herstel van de schade aan de wijzerplaat gecombineerd met het aanbrengen van de door de gebruikers / inwoners van Harich zo gewenste verlichting van de wijzerplaat. 
De schademelding bij de opstalverzekering is geaccepteerd en wordt uitgekeerd na de oplevering.

Geplaatst 15 mei 2020

Als u kennis wilt nemen van de onderhoudstoestand van dit object, klik dan op Inspectierapport toren Harich 2023

Geplaatst 25 Maart 2015
Op 9-3-2015 heeft de heer Ing. L.J.M. Augustus (Campanoloog) van de Firma Royal Eijsbouts te Asten op verzoek van Stichting BRM een tweede trillingsonderzoek uitgevoerd om te controleren of de veranderde ophanging van de klokkenstoel, aangebracht tijdens de restauratie, het gewenste effect heeft gesorteerd. Uit metingen blijkt dat inderdaad het geval te zijn. Het onderstaande rapport bestaat uit twee delen, nl het eerste onderzoek van vorig jaar en aansluitend het onderzoek van maart 2015.
Trillingsondezoek in de toren van Harich voor de restauratie

Geplaatst 25 Februari 2015
Voorlopige uitnodiging voor inwoners van Harich/Ruigahuizen, donateurs en belangstellenden.
Het ligt in de bedoeling om in samenwerking met het College van rentmeesters en het Architectenbureau Jelle de Jong (Lemmer) op vrijdagavond 17 april 2015 in Ons Gebouw een lezing te verzorgen over de restauratie van het interieur van de Toren van Harich. Definitieve uitnodiging volgt.

Geplaatst 2 Januari 2015
In de 34e jaargang nr 5 van het “Harich Nieuws” dd 31 December 2014 stond de volgende publicatie.

Geplaatst 22 December 2014
SINDS ZATERDAG 20 DECEMBER 2014 LUIDEN DE KLOKKEN VAN HARICH WEER
Onder grote belangstelling, en in aanwezigheid van medewerkers van Aannemer Jurriëns, heeft afgelopen zaterdagmiddag een bijeenkomst plaatsgevonden in de Kerk van Harich waarbij de aftrap onder de sprekers werd gegeven, namens het kerkbestuur, door Meine de Vries. De heer Jan de Vries (secr. Stichting BRM) beschreef daarna in zijn hoedanigheid als projectleider bij dit restauratie-project de gehele gang van zaken rondom de problemen van het niet kunnen/mogen luiden van de twee klokken. Wytze Bouma van het Architectenbureau Jelle de Jong uit Lemmer liet aan de hand van foto’s, gemaakt door Bram de Smit en Aafke Meinesz, in combinatie met bestekstekeningen zien wat tijdens de restauratie allemaal aan de orde is geweest.

En toen kwam het moment der momenten waarop mevrouw Zus Bangma als eerste aan het touw stond om de kleine “vrouwelijke” klok haar wonderschone geluid te laten horen, op gepaste afstand kwam daar het geluid van de grote “mannelijke” klok doorheen met aan het touw de heer Herman van der Goot. Uiteindelijk leek het wel of dat iedereen even de eer wilde proeven om de klokken te mogen luiden.

Op onderstaande foto’s ziet u mevrouw Zus Bangma, de heren Durk Tuinier en Meine de Vries, twee medewerkers van Aannemer Jurriëns en de heer Jan de Vries tijdens zijn toespraak.

Klik op foto’s om te vergroten (auteur Bram de Smit)

Geplaatst 17 December 2014
Op Dinsdag 16 December 2014 heeft de oplevering van de restauratiewerkzaamheden aan het interieur van de Toren van Harich plaatsgevonden. Vanaf nu is het mogelijk om met twee hallogeen lampen in een warme kleur de oude klokkenstoel aan te lichten. Het is een belevenis hoe de bouwers van vroeger deze stoel uit de 16-de eeuw hebben gemaakt.
Ook fantastisch is het om te zien hoe de tussenbordessen zijn aangebracht en toch geen storende elementen zijn geworden in de ruimtelijke werking van de toren.

Zoals eerder vermeld zullen op Zaterdag 20 December na de feestelijke bijeenkomst de beide kerkklokken opnieuw ingebruik worden genomen. De eer om de “vrouwelijke” klok als eerste te mogen luiden is aan Mevr. Sus Bangma. Siep Bangma, haar echtgenoot, is een paar jaar geleden overleden en ligt vlak voor de ingang van de toren begraven. Siep was jarenlang koster, klokluider bij begrafenissen, grafdelver en vrijwilliger om het kerkhof te onderhouden.
Aan de heer Herman van der Goot, gepensioneerd rentmeester, groot activist voor de instandhouding van de Kerk van Harich en sympathisant van de Stichting BRM de eer om de “mannelijke” klok in beweging te zetten.

Geplaatst 4 December 2014
Zoals het er nu voorstaat zal op Zaterdag 20 December om 15.30 uur een korte, feestelijke bijeenkomst zijn in de Kerk van Harich met sprekers uit het Kerkbestuur, het Architectenbureau Jelle de Jong en de Stichting BRM. Aansluitend zullen de twee kerkklokken door nader te vermelden personen worden geluid. Iedereen uit Harich en overige belangstellenden zijn van harte welkom. Nader bericht volgt.

Geplaatst 20 November 2014

DIGITAL CAMERA

Op woensdag 19 November 2014 werd met behulp van een kraan de muts van de torenspits hersteld.

De klokkenstoel heeft de noodzakelijke veranderingen ondergaan om de trillingen, die door het luiden van de klokken worden veroorzaakt, te kunnen opvangen. Aan het einde van deze week worden de twee klokken weer opgehangen

Auteur: J. de Vries

Geplaatst 17 November 2014
Persbericht dd 16 november 2014 namens St. BRM en Architectenbureau Jelle de Jong (Lemmer)

Restauratie interieur van de toren van Harich
Na jaren van voorbereiding en bijeen sprokkelen van geld, is het eindelijk zover dat het interieur van de toren in Harich gerestaureerd wordt. Doel van de restauratie is het in een goede staat brengen van de klokkenstoel, de verdiepingsbalklagen en het beter toegankelijk maken van de toren. In de toren zijn twee klokkenstoelen aanwezig; 1 uit ongeveer 1550 en 1 uit ongeveer 1900. De klokkenstoel uit 1550 is in 1900 buiten gebruik gesteld. Waarschijnlijk omdat de oude klokkenstoel in een te slechte staat verkeerde. Er is in 1900 voor gekozen boven de oude klokkenstoel een nieuwe stoel te maken. De hoge plaatsing van de stoel heeft door de jaren heen veel schade aangericht aan de toren.

De constructie van de klokkenstoel uit 1900 wordt nu aangepast, zodat de krachtwerking geen negatieve invloed meer heeft op het metselwerk. De klokkenstoel uit 1550 wordt geconserveerd en blijft verder intact.

Om de toren beter toegankelijk te maken worden in de toren enkele tussenvloeren aangebracht. Hiermee kunnen de lange ladders komen te vervallen.

Het werk wordt uitgevoerd door Jurriëns uit Sneek. Naast een ervaren leermeester is op de bouw een leerling aanwezig die wordt opgeleid in het restauratie vak. De opdrachtgever, stichting BRM en de belangrijkste subsidieverstrekker, de provincie Fryslân, maken zich sterk voor het in stand houden van kennis in het restauratie vak. Het opleiden van nieuwe vakmensen is hiervoor van groot belang.

De nieuwe balken voor de constructie van de klokkenstoel zijn reeds in de toren gehesen. De balken zijn door de galmgaten naar binnen gebracht. Geen eenvoudige klus met balken van z’n 200 kg per stuk.

Dinsdag 18 en woensdag 19 november zullen de werkzaamheden voor het herstellen van de ankers en het aanbrengen van nieuwe ankers met een grote telescoopkraan worden uitgevoerd.

Geplaatst 28 oktober 2014
Tekeningen Architektenbureau Jelle de Jong (Lemmer) betreffende de restauratie in 2014, uitvoerend architekt Wytze Bouma.

Restauratie Interieur Toren Harich 0807-B1 bestaande situatie v2014

Restauratie Interieur Toren Harich 0807-B2 doorsneden en details wijziging kopie

Restauratie Interieur Toren Harich 0807-B3 PLATTEGRONDEN GEWIJZIGD kopie

Geplaatst 25 oktober 2014

Klik hier voor meer foto’s van de situatie binnenin de Toren van Harich genomen door Bram de Smit

Geplaatst Juni 2014
Restauratie interieur van de toren van Harich
De voorbereidende werkzaamheden voor het restaureren van het complete interieur van de toren van Harich is op 4 juni 2014 begonnen.
De aannemer, Jurriens Noord, heeft alle voorbereidingen getroffen en de werkzaamheden zullen na de bouwvakvakantie beginnen. Bij een in de paslopende planning wordt het werk voor de Kerst van 2014 opgeleverd.
Het project is aangemerkt als een “leerling bouwplaats”. De persoon in kwestie probeert op dit werk het beroep van restauratie-timmerman onder de knie te krijgen. Tegelijkertijd volgt hij één dag in de week een voor dit beroep noodzakelijke schoolopleiding.
Bron projectleider J. de Vries – secretaris St. BRM

Geplaatst 8 november 2014
Op 15-4-2014 heeft de heer Ing. L.J.M. Augustus (Campanoloog) van de Firma Royal Eijsbouts te Asten op verzoek van St. BMG een trillingsonderzoek uitgevoerd.
Trillingsonderzoek dd 15-4-2011

Geplaatst 8 november 2014
Voor het mogen wijzigen van een Rijksmonument is een Monumentenvergunning vereist.

Geplaatst 8 november 2014
Op 15 Februari 2010 heeft Architektenbureau Jelle de Jong (Wytze Bouma-Architekt), in samenwerking met Plaatselijk Belang en de Stichting BMG, een PowerPoint-presentatie voor de inwoners van Harich verzorgd waarin duidelijk te zien is wat voor werkzaamheden zijn verricht om de buitengevels te herstellen.

Geplaatst 6 November 2009 in FrieschDagblad
Kerktoren Harich kan het klokgelui niet meer aan.
Harich – De kerkklokken van Harich moeten weer luiden. In de zomer kondigden ze voor het laatst een dienst aan. De ruim vijfhonderd jaar oude toren is te krakkemikkig om nog belgelui te kunnen doorstaan. Er is wel een reddingsplan, maar geen geld.

Door Merlijn Torensma.

De klokken van Harich mogen alleen nog bij hoge uitzondering worden geluid. Bijvoorbeeld als er iemand begraven wordt. ,,Deskundigen die de toren onderzocht hebben, hadden het liefst een totaalverbod”, aldus kerkrentmeester Bauke Albada. ,,We vonden dat het voor begrafenissen toch moet kunnen. De klok dondert er ook niet meteen uit, maar het is wel duidelijk dat er wat moet gebeuren.” Dat vindt ook de Stichting tot Behoud van Monumenten in Gaasterlân-Sleat (BMG), die verantwoordelijk is voor het onderhoud. Als de klokken luiden, ontstaat er trilling en dat kan het oude metselwerk niet meer aan. ,,Bovenin hangen twee klokken, in een stoel die steunt op de muren en niet op het fundament. Technisch gezien moet een klokkenstoel zo laag mogelijk bij de grond zitten”, vertelt Jan de Vries van de stichting BMG. ,,De krachten die vrijkomen bij het luiden kunnen dan opgevangen worden door de fundering.” In 1462 kwam de eerste klok en die hing veel lager in een andere klokkenstoel die wél steunde op het fundament van de toren. Die stoel is driehonderd jaar geleden gerestaureerd. Later, in de negentiende eeuw, is de oude klok eruit gehaald en kwamen er twee nieuwe klokken in een stalen klokkenstoel bovenin. ,,In de negentiende eeuw hebben ze een architectonische oplossing bedacht die voor problemen zorgt. Op lange termijn gaat het fout, dan gaat de hele toren naar de barrebiesjes”, aldus De Vries. Bij een inspectie van de toren schrok hij, en andere deskundigen, van de slechte staat. Besloten is de buitenkant van de toren aan te pakken en een plan op te stellen om de klokken later te redden. De oplossing voor restauratie is niet eenvoudig. De Vries wil het liefst dat de oudste situatie in ere wordt hersteld, dus de klok terug op de plek waar hij hing in 1462. De klokkenstoel uit die tijd is echter zo aangetast, dat dat eigenlijk niet meer mogelijk is. Bovendien is er hout overheen getimmerd. Monumentaal dilemma: De ijzeren constructie uit de negentiende eeuw is een bedreiging voor de hele toren en zou er uit moeten. Tegelijk heeft ook díé constructie een historische, monumentale waarde. De kerkbeheerders, de stichting, de gemeente, de monumentencommissie van Hûs en Hiem en de rijksmonumentendienst bogen zich er over en kwamen allemaal met verschillende oplossingen. ,,We gaan voor behoud van het oude”, vertelt De Vries. ,,Er is geen ruimte voor het nieuwe. Van het ijzer willen we af. Bovenin de toren kan geen klok meer hangen, dus moeten we omlaag.” De beslissing is een compromis en De Vries weet dat er nadelen aan kleven. ,,Er zijn drie periodes in de geschiedenis en wij halen een stukje daarvan weg. Dat past eigenlijk niet in de monumentale zorg. We praten niet over een korte geschiedenis maar over een heel tijdvak. Die stalen constructie vertelt iets over de negentiende eeuw en hoe er gebouwd werd.” De enige oplossing lijkt het ontmantelen van de constructie uit de negentiende eeuw en dat goed documenteren zodat er later nog de mogelijkheid is voor historisch onderzoek. Dat stelt ook de Hûs en Hiem voor. ,,Er zijn verschillende manieren om de geschiedenis te vertellen”, aldus Hûs en Hiem-directeur Ab Timmermans. ,,Restaureren en de klok laten hangen waar hij nu hangt, betekent behoud van de fase uit negentiende eeuw. Maar wat zie je dan nog van de oudere fase? Waar begint en eindigt de geschiedenis?” Hûs en Hiem heeft de gemeente Gaasterlân-Sleat geadviseerd het voorstel te volgen van de stichting BMG. De Vries is daar uiteraard blij mee. Toch blijft er nog een zorg: wat kost het en wie gaat het betalen? ,,We hebben nog geen idee wat het gaat kosten om het te restaureren. Een eerste aanvraag hebben wij al wel bij de gemeente ingediend. Voor dat alles rond is, zijn we zo een jaar verder.”
Bron: www.frieschdagblad.nl